Dòng điện do sét đánh không được kiểm soát có thể gây thiệt hại lớn về tài sản, tính mạng. Mỗi năm có nhiều nhà ở, công trình nhà bị sét đánh gây thiệt hại, nhất là nhà mái tôn, nhà cao tầng. Vì lý do đó, mọi công trình đều cần trang bị cột chống sét, hệ thống chống sét để đảm bảo an toàn. Đặc biệt quan trọng đối với nhà ở, qua bài viết này ELEO sẽ hướng dẫn bạn cách chống sét nhà ở dân dụng hiệu quả nhất.
Sét đánh có thể gây thiệt hại đến tài sản, thậm chí tính mạng con người
Tuy nhiên nhiều hộ gia đình chưa thật sự quan tâm chống sét cho nơi ở của mình. Không ít người không đầu tư vì cho rằng chưa cần thiết, tốn kém. Thế nhưng đây là quan điểm hoàn toàn sai lầm.
Các tỉnh thường xảy ra thiên tai và mưa lớn, sét đánh còn cần thiết chống sét hơn, ví dụ như: Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng,…. Ngoài ra, các nơi tập trung đông đúc dân cư, nhà cao tầng như Hà Nội, Thành Phố Hồ Chí Minh, Thái Nguyên, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Hải Phòng, Hải Dương,… cũng cần lắp đặt chống sét, chống sét lan truyền.
Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, hứng chịu nhiều cơn sét mỗi năm. Để đảm bảo an toàn cho chính gia đình bạn, cần trang bị thiết bị chống sét càng sớm càng tốt.
Nội dung chính
- 1 Có nên chống sét cho nhà ở dân dụng không?
- 2 Phân loại các dạng chống sét và giải pháp hệ thống chống sét
- 3 Cách làm chống sét cho nhà dân mái tôn an toàn và hiệu quả
- 4 Cách lắp đặt hệ thống tiếp địa chống sét cho nhà ở dân dụng
- 5 Các bản vẽ chi tiết cần biết về chống sét lan truyền
- 6 Ghi chú chung cho bản vẽ kim thu sét
Có nên chống sét cho nhà ở dân dụng không?
Ở nước ta, số lượng nhà mái tôn khá phổ biến. Đây lại là dạng nhà dễ bị ảnh hưởng của dòng sét đánh. Nếu không chủ động chống sét nhà dân dụng sẽ để lại nhiều hậu quả khó lường về sau. Thậm chí ảnh hưởng tính mạng con người.
Cần lắp đặt hệ thống thu lôi, chống sét để bảo đảm an toàn tuyệt đối cho gia đình, bảo vệ hệ thống và thiết bị điện. Chống sét giúp giảm thiệt hại về người và tài sản là việc làm cần thiết trong thời tiết mưa bão.
Phân loại các dạng chống sét và giải pháp hệ thống chống sét
Các loại hệ thống chống sét bao gồm:
- Chống sét đánh thẳng vào nhà dân
- Chống sét lan truyền nhà dân
Chống sét đánh thẳng vào nhà dân
Hệ thống chống sét đánh thẳng hay hệ thống chống sét trực tiếp giúp bảo vệ công trình tránh thiệt hại do tia sét đánh trực tiếp.
Cấu hình chống sét nhà ở dân dụng
Cấu hình của hệ thống chống sét đánh thẳng gồm 03 bộ phận chính là đầu thu lôi, dây dẫn sét, hệ thống tiếp đất:
- Đầu thu lôi có khả năng phát tia tiên đạo thu hút sét về nó. Đầu thu lôi thường được gắn ở nơi cao nhất của công trình, phía trên trụ đỡ có độ cao trung bình là 5 mét so với đỉnh công trình cần bảo vệ.
- Dây dẫn sét thường làm bằng đồng lá hoặc cáp đồng trần. Có tác dụng dẫn dòng sét từ đầu thu lôi đến hệ thống tiếp đất. Tiết diện của dây từ 50mm2 đến 75mm2, được quy định theo tiêu chuẩn quốc tế (NFC 17 102 của Pháp).
- Hệ thống tiếp đất gồm cọc tiếp đất, dây tiếp đất và ốc siết cáp, hoặc mối hàn hóa nhiệt. Hệ thống này dùng để tản dòng điện sét trong đất.
Giải pháp chống sét nhà ở dân dụng
- Hệ thống chống sét đánh thẳng có nhiều loại khác nhau. Tùy vào nhu cầu, khả năng tài chính mà gia đình có thể lựa chọn giải pháp thích hợp.
- Hệ thống chống sét trực tiếp có cột thu lôi: Đây là một trong những giải pháp bảo vệ phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay. Hệ thống này có bộ phận thu sét là thanh kim loại ở vị trí cao nhất của tòa nhà, thu hút sét đánh vào, dẫn sét xuống đất bằng dây thoát sét.
- Hệ thống chống sét bằng dây căng ngang: dùng để bảo vệ các công trình đặc thù như khu vực phóng tên lửa, đường dây điện cao áp,… Với hệ thống này sẽ có các dây kim loại dẹt căng ngang trên công trình cần bảo vệ.
- Hệ thống chống sét đánh thẳng bằng dây kim loại dẹt
- Hệ thống chống sét đánh thẳng dạng lồng lưới: được bố trí đều khắp các hướng của tòa nhà. Hệ thống này thường được sử dụng cho các tòa nhà có nhiều thiết bị điện tử.
Chống sét lan truyền nhà dân
Sử dụng hệ thống chống sét van cho nhà dân
Chống sét van có thể cắt xung điện sét lớn xuống đất bằng cách sử dụng chống sét van lắp tại đầu đường dây vào trạm biến áp. Thiết bị cắt sét nguồn 1 pha hoặc 3 pha được lắp đặt song song nguồn điện.
Cấu hình gồm:
- Van cắt sét để cắt xả xung điện sét lan truyền trên lưới hạ thế xuống đất
- Dây dẫn sét dẫn dòng sét từ điểm nút mạng đến van cắt sét và đến hệ thống tiếp đất
- Hệ thống tiếp địa để tản dòng điện sét trong đất
Sử dụng các thiết bị cắt sét trong hệ thống chống sét nhà dân
Thiết bị cắt sét lọc được các loại sóng hài, cắt xung điện sét, lọc nhiễu tần số cao của sét và thường được lắp nối tiếp với phụ tải.
Thiết bị cắt sét này sẽ bao gồm thiết bị lọc sét, dây dẫn sét, hệ thống tiếp đất, các cọc tiếp đất, dây tiếp đất, ốc siết cáp hoặc mối hàn hóa nhiệt.
Cách làm chống sét cho nhà dân mái tôn an toàn và hiệu quả
- Cột thu lôi khi chống sét cho nhà dân
- Công nghệ tiêu tán đám mây
- Chống sét nhà dân bằng lưỡi liềm
Sử dụng cột thu lôi khi chống sét cho nhà dân
Phương pháp chống sét với cột thu lôi có chi phí đầu tư thấp, dễ lắp đặt nên được dùng nhiều hiện nay. Cột thu lôi có vùng bảo vệ hình nón, bán kính tính bằng đáy chiều cao cột. Dựa vào đó, bạn có thể tính toán lắp đặt cột thu lôi hợp lý và đảm bảo an toàn.
Hệ thống bảo vệ công trình theo nguyên lý thanh sắt nhọn hướng lên trên và nối đất bằng dây sắt có đường kính 0,04. Các tia sét sẽ được truyền xuống đất an toàn, không ảnh hưởng tài sản, thiết bị của ngôi nhà.
Công nghệ tiêu tán đám mây
Công nghệ tiêu tán đám mây điện tích hiện đại và hiệu quả bảo vệ cao hơn biện pháp sử dụng cột thu lôi. Số lượng cột tiếp địa tùy vào diện tích nhà cần bảo vệ.
Khoảng cách lắp đặt giữa các cột là 80cm – 1m.Hệ thống gồm đầu phát ion dương (bằng thép mạ đồng), dây dẫn sét cũng bằng đồng (tiết diện 50mm2 – 75mm2).
Chống sét nhà dân bằng lưỡi liềm
Giải pháp chống sét cho nhà dân dụng bằng lưỡi liềm rất hiệu quả. Chống sét bằng lưỡi liềm có cấu tạo đơn giản, phạm vi áp dụng lớn, giúp bảo vệ nhà dân dụng và hệ thống dây điện.
Hệ thống hoạt động theo nguyên lý tích tụ lượng điện áp, giải phóng bằng lỗ thoát hồ quang.
Cách lắp đặt hệ thống tiếp địa chống sét cho nhà ở dân dụng
- Cọc đất trung tâm được đóng cạn hơn so với các cọc khác. Sau đó rải cáp đồng trần dọc theo rãnh đã đào, đổ hóa chất làm giảm điện trở đất dọc theo cáp đồng trần. Tiếp đến liên kết các cọc với cáp bằng hàn hóa nhiệt.
- Đào rãnh hoặc khoan giếng tiếp đất: Xác định vị trí, kiểm tra cẩn thận và tiến hành đào. Lưu ý tránh các công trình ngầm khác.
- Đối với mặt bằng thi công hạn chế, hoặc đất có điện trở cao cần áp dụng phương pháp khoan giếng.
- Chôn các điện cực xuống đất: Đóng cọc tiếp đất sao cho khoảng cách giữa các cọc không ngắn hơn một lần chiều dài cọc. Đóng cọc sao cho đỉnh cọc cách mặt đất từ 15 – 25 cm.
- Chọn và lắp kim thu sét
Kim thu sét có độ dài từ 0,5-1,5m. Được làm bằng kim loại gắn trên nóc nhà. Dây dẫn sét trực tiếp từ kim chống sét hoặc cáp tiếp đất. Liên kết hệ thống đất tại vị trí hộp kiểm tra điện trở đất. Cuối cùng hoàn trả mặt bằng hệ thống tiếp đất
Các bản vẽ chi tiết cần biết về chống sét lan truyền
Những bản vẽ mà độc giả nên nắm rõ bao gồm:
- Bản vẽ chi tiết kim thu sét
- Bản vẽ chi tiết cọc tiếp địa
- Bản vẽ chi tiết kẹp kiểm tra
Chi tiết kim thu sét
Mỗi một loại bản vẽ kim thu sét sẽ có kiểu thiết kế khác nhau. Bản vẽ sau áp dụng cho nhà ở dân dụng
Mỗi một loại bản vẽ kim thu sét sẽ có kiểu thiết kế khác nhau. Bản vẽ sau áp dụng cho nhà ở dân dụng
Chi tiết cọc tiếp địa
Bản vẽ chi tiết cọc tiếp địa bên dưới áp dụng cho nhà ở dân dụng, không áp dụng cho các loại công trình khác.
Chi tiết kẹp kiểm tra
Bản vẽ chi tiết kim thu sét được giới thiệu áp dụng cho nhà ở.
Ngoài ra bạn cũng nên sử dụng Đồng hồ đo điện trở
Ghi chú chung cho bản vẽ kim thu sét
- Kẹp kiểm tra nối giữa dây thu sét với dây tiếp địa.
- Kim thu sét được hạn với má trên của kẹp kiểm tra.
- Má dưới kẹp kiểm tra được hàn với hệ thống tiếp đất, đảm bảo chiều dài hàn là 100mm.
- Sơn chống gỉ cho kẹp kiểm tra.
- Vị trí chôn cọc tiếp địa, kim chống sét, dây thu dẫn sét được xác định trên bản vẽ chống sét. Giá đỡ dây dẫn sét cách 1.5m men theo tường đặt 1 giá. Giá đỡ dây thu sét cách 1m theo dàn hiên trên mái đặt 1 giá.
- Đầu kim – cọc thu sét cần tráng thiếc và chuốt nhọn.
- Cọc tiếp địa được hàn chắc chắn vào cọc tiếp địa, đóng sâu xuống dưới đất.
- Sau khi thi công xong sơn chống gỉ cho cho dây dẫn sét và thu sét bằng 2 lớp sơn dẫn điện, kiểm tra lại điện trở của hệ thống tiếp địa.
Hy vọng với các chia sẻ này độc giả sẽ hiểu hơn về mức độ quan trọng cũng như sơ đồ cách lắp đặt chống sét, chống sét lan truyền cho nhà ở dân.