So sánh ELCB và RCBO

Trong hệ thống bảo vệ điện, ELCB và RCBO là hai thiết bị quan trọng giúp đảm bảo an toàn cho người dùng và thiết bị. Mặc dù cả hai đều có chức năng phát hiện dòng rò và ngắt mạch khi có sự cố, nhưng mỗi thiết bị lại có những đặc điểm riêng biệt. Việc so sánh ELCB và RCBO giúp chúng ta hiểu rõ hơn về sự khác nhau giữa hai thiết bị này, từ đó lựa chọn được giải pháp phù hợp nhất cho hệ thống điện của gia đình hoặc công trình.

So sánh khái niệm, tính năng RCBO và ELCB

RCBO được gọi là bộ ngắt mạch dòng dư (Residual Current Circuit Overcurrent) và ELCB được gọi là bộ ngắt mạch chống rò rỉ đất (Earth leakage circuit breaker).

Hai thiết bị này có cùng khả năng phát hiện dòng rò rỉ và ngắt mạch. Sử dụng RCBO hay ELCB đều giúp bảo vệ hệ thống điện, các thiết bị điện và người dùng khỏi các mối nguy hiểm từ điện giật hay chập cháy, hỏa hoạn.

RCBO được xem như sự kết hợp giữa MCB và RCCB khi:

• Thiết bị này vừa có tính năng chống dòng rò, vừa có thể chống quá tải, ngắn mạch.
• Thiết kế bên ngoài của RCBO tương tự như MCB đa cực và có thêm nút Test dòng rò.
• Về cấu tạo, bên trong RCBO có RCD với chức năng chống dòng rò và ARC với chức năng chống dòng quá tải, ngắn mạch.

Do đó RCBO là giải pháp hoàn hảo để thay thế MCB và RCCB nối tiếp trong mạch điện.

Tính năng chính của ELCB là khả năng chống dòng điện rò rỉ đất và thêm tính năng chống ngắn mạch. Vẻ ngoài của ELCB khá tương đồng với MCCB cùng số pha, số cực khi chỉ có 1 cần gạt đơn và có thêm nút test dòng rò.

Bạn cũng có thể phân biệt RCBO và ELCB bằng cách phân loại:

• RCBO có nhiều loại như 1 pha 2 cực, 2 pha 2 cực, 3 pha 3 cực.
• ELCB có 3 loại là 1 pha 2 cực, 3 pha 3 cực và 3 pha 4 cực.

So sánh nguyên lý hoạt động ELCB và RCBO

Nguyên lý hoạt động ELCB và RCBO khác nhau chủ yếu trong tính năng chống dòng rò. Còn khả năng bảo vệ ngắn mạch của hai thiết bị là tương tự nhau. ELEO sẽ tập trung phân biệt nguyên lý hoạt động chống dòng rò.

Nguyên lý hoạt động chống dòng rò của RCBO

RCBO hoạt động dựa trên cơ chế phát hiện sự chênh lệch giữa dòng điện đi và về. Linh kiện đảm nhận nhiệm vụ phát hiện là một lõi từ hình xuyến đặt trong RCBO, nối và cho phép dây pha, dây trung tính đi qua. Sự chênh lệch giữa 2 chiều dòng điện sẽ được lõi từ cảm nhận được, khi vượt quá giới hạn thì RCBO sẽ ngắt điện.

Các mốc ngắt mạch chống dòng rò của RCBO là 6mA, 10mA, 30mA, 100mA và 300mA

Nguyên lý hoạt động chống dòng rò của ELCB

ELCB có hai dòng thiết bị là ELCB điện áp và ELCB dòng điện, tương ứng với hai nguyên lý chống dòng rò khác nhau. ELCB điện áp hoạt động dựa trên điện áp còn ELCB dòng điện hoạt động dựa trên sự chênh lệch giữa dòng đi và về.

ELCB điện áp có một cuộn dây rơ le nhiệt bên trong, nối 1 đầu tới thân kim loại của thiết bị được lắp nối tiếp với, 1 đầu còn lại nối với dây nối đất. Khi dây pha có dòng điện chạm vào thân kim loại, sự chênh lệch điện áp giữa dây pha và dây nối đất sẽ phát sinh. Dòng điện chênh lệch này chạy qua rơ le nhiệt và nếu đủ lớn sẽ khiến rơ le ngắt điện.

ELCB hiện đại có nguyên lý hoạt động giống với RCBO là dựa trên sự chênh lệch giữa dòng điện đi và về. Nếu dòng dư chênh lệch lớn hơn định mức sẽ khiến ELCB ngắt điện.

Các mốc ngắt mạch chống dòng rò của RCBO là 30mA, 100mA, 300mA, 500mA và 1000mA.

So sánh ứng dụng của ELCB và RCBO

Do có tính năng hạn chế và kém đa dạng hơn nên ELCB được sử dụng trong thực tế hạn chế hơn RCBO:

• Trong hệ thống điện dân dụng, ELCB chủ yếu sử dụng để lắp cho bình nóng lạnh còn RCBO được dùng như aptomat tổng hoặc aptomat nhánh tới các phòng.
• Trong công nghiệp, cả hai thiết bị đều được sử dụng để bảo vệ các thiết bị điện có độ nhạy cao, dễ phát sinh dòng điện cao bất thường khi hoạt động.

Dựa trên mức ngắt mạch chống dòng rò mà RCBO và ELCB được ứng dụng trong các trường hợp cụ thể như:

• Mức ngắt mạch từ 30mA trở xuống: dùng cho thiết bị dân dụng như điều hòa, bình nóng lạnh, máy giặt,…
• Mức ngắt mạch tới 100mA: dùng cho thiết bị điện công nghiệp như máy hàn, bộ biến tần, thang cuốn, thang máy, hệ thống quang điện.
• Mức ngắt mạch cao 500mA, 1000mA: bảo vệ hệ thống điện khi có hỏa hoạn.

Tổng kết

Dù là ELCB hay RCBO thì sử dụng đúng cách đều góp phần quan trọng vào việc giảm thiểu rủi ro và bảo vệ người sử dụng. Tùy thuộc vào yêu cầu và điều kiện cụ thể, việc lựa chọn thiết bị phù hợp sẽ đảm bảo an toàn tối ưu cho hệ thống điện của gia đình và doanh nghiệp của bạn.

Xem thêm: So sánh sự khác nhau giữa Contactor và Relay